Родовите релации во обредните поворки

  • Катерина Петровска – Кузманова Универзитет „Св. Кирил и Методиј“, Скопје

Abstract

Прашањето за родовите релации во обредните поворки е тесно поврзано со инверзијата и траверстијата. Во текстот ова прашање се разгледува преку траверстијата во фолклорот што претставува предизвик за есенцијално и биолошко доживување на родот како продукт на општествената конвенција. Родовата инверзија која ја среќаваме во обредите со маски е еквивалентна на онаа што се појавува во женските пролетни поворки. Овие релации во текстот се разгледуваат преку споредба на ликовите и улогите во обредните поворки како што се: василичарите, суроварите, џамаларите, од една страна и лазариците од друга страна. Во двата вида обредни поворки евидентно е присутна контаминација на симболичките елементи со витешките игри и свадбените процесии, на интерпретативното ниво на презентација. Тоа го отвара прашањето колку овие претствувачки форми влијаеле на губење или зацврстување на хиерархијата, како степен на инхерентна конфликтност, поврзана со дефинирањето на родот. Од истражувањата во оваа насока може да се согледа на кој начин се драматизираат силните конфликити во рамките на родовата хиерархија во фолклорот. Во таа смисла овој текст се фокусира на културолошката презентација на обредот како фолклорен текст од една страна и од друга страна на дисторзијата што ваквите презентации ја предизвикуваат во однос на заедницата.

References

[1] Baroja Julio Caro, 1979, La Carnaval, Galimard, Mayenne;
[2] Bonfačić Rožin Nikola, Ivan Lozica, 1976, Narodne dramske igre u Gundincima i Babinoj gredi, rkp. IEF-a 972, 8-16 I 26-28;
[3] Breton Stephane, 1989, La mascarade des sexes, Calmann-Lévy, Paris;
[4] Čale Feldman Lada, 1997, “Slavonski folklor i pučki igrokaz: jedno moguće (meto-dološko) susretište” , Osijek i Slavonija – hrvatska dramska književnost i kaza-lište/Krležini dani u Osjeku,1996 (priredil: Hećimović Branko), Osijek-Zagreb;
[5] Čale Feldman Lada, 2001, Euridikini osvrti, Naklada MD, Centar za ţenske studije, Zagreb;
[6] Gušić Marijana,1967, „Običaj ljelja kao historiski spomenik“, Narodni običaj Ljelje –Kraljice (Gorjani- Đakovština) kao historiski spomenik Jugoslovenska akademija znanosti I umetnosti, Zagreb, 23-41;
[7] Габровски Минко, 1989, „Преходот между старата и новата година у Бьлгарите“, Етнографски проблеми на народната духовна култура БАН, София, 12-49;
[8] Howard Jean,1993,”Cross-dressing, the Theater, and gender Sruggle in Early Modern England”, Crossing the stage, Controversies on cross-dressing, (Lesley F.), Rutledge, London and New York, 20-46;
[9] Ivanov Vjačeslav V., 1984, „The semiotic theory of carnival as the inversion of bipolar opposites“, Carnival! Approaches to semiotics 64, Mouton, Berlin-New York-Amsterdam, 11-35;
[10] Lozica Ivan, 1990, Izvan teatara, Hrvatsko drustvo kazališnih kritičara i teatrologa, Zagreb;
[11] Lozica Ivan, 2003, Poganska baština, Golden marketing, Zagreb.
[12] Nicholson Eric, 1991,”Il teatro: imamagini di lei”,Storia delle done in Occidente. Dal Rinascimento all’età moderna,(Zemon Davis N. Arlette F.), Laterza, Roma-Bari, 290-313;
[13] Здравев Ѓорѓи, Вражиновски Танас, 1998, „Костимирањето и маскирањето во зимските обредни игри во Македонија“, Маски, Зборник на трудови од маѓународниот симпозиум ’Обичаи со маски’ Вевчани –Струга, 1996, Музеј на Македонија, Скопје. 63-71;
[14] Ристески Љупчо, 1996, „Регулативните функции во обредите со маски во традицијата на македонците“, Маски, Зборник на трудови од маѓународниот симпозиум ’Обичаи со маски’ Вевчани –Струга, 1996,Музеј на Македонија, Скопје, 45-53;
[15] Светиева Анета, 1998, Еротските елементи во обредите со маски кај Македонците, Маски, Зборник на трудови од маѓународниот симпозиум ’Обичаи со маски’ Вевчани –Струга, 1996, Музеј на Македонија, Скопје, 7-13
Published
2016-10-01
How to Cite
ПЕТРОВСКА – КУЗМАНОВА, Катерина. Родовите релации во обредните поворки. Култура/Culture, [S.l.], v. 6, n. 14, p. 91-98, oct. 2016. ISSN 1857-7725. Available at: <http://journals.cultcenter.net/index.php/culture/article/view/270>. Date accessed: 15 jan. 2025.
Section
Macedonian Articles